O‘zbekistonliklarga AQSh vizasi nega ko‘p rad etilmoqda? Sabablar, raqamlar va izoh
AQSh Davlat departamenti ma’lumotiga ko‘ra, 2024-yil moliyaviy yilida O‘zbekiston fuqarolari tomonidan topshirilgan B1/B2 (turistik va biznes) vizalarining 64,41 foizi rad etilgan. Bu ko‘rsatkich nafaqat Markaziy Osiyoda, balki dunyo miqyosida ham yuqori ko‘rsatkichlar sirasiga kiradi.
Taqqoslash uchun:
- Turkmaniston – 58,8% rad,
- Qozog‘iston – 46,29%,
- Tojikiston – 45,24%,
- Qirg‘iziston – 39,14%.
Shu tariqa, O‘zbekiston Markaziy Osiyodagi eng ko‘p rad javob olgan davlatga aylangan.
O‘zbekistonliklarga berilgan rad javoblarining o‘sishi so‘nggi yillarda barqaror davom etmoqda:
- 2023-yilda – 59,56% ariza rad etilgan.
- 2024-yilda – bu ko‘rsatkich 64,41% ga chiqdi.
Bu esa shuni anglatadi: har 10 nafar O‘zbekiston fuqarosidan 6 nafari AQSh vizasini ola olmayapti.
O'zbekiston bu borada quyidagi davlatlar bilan yaqin natija ko‘rsatmoqda:
- Laos – 82,84% rad,
- Somali – 77,02%,
- Gvineya-Bisau – 76,59%,
- Senegal – 74,65%,
- Gvineya – 70,25%.
Ayniqsa, xalqaro migratsiya xavfi yuqori bo‘lgan davlatlarda bunday yuqori rad ko‘rsatkichlari kuzatiladi.
Eng kam rad etilgan davlatlar esa:
- BAA – 1,46%,
- Kipr – 2,16%,
- Ruminiya – 2,61%.
AQSh Davlat departamenti bunday holatlarning asosiy sababi sifatida vizaviy xavfsizlik tekshiruvlarining kuchaytirilganini ko‘rsatadi. Biroq mutaxassislar quyidagi omillarni ham muhim deb biladi:
- Soxta niyatlar va immigratsiya xavfi
— AQSh elchixonasi ko‘plab arizachilarning haqiqatda turistik emas, balki noqonuniy ishlash yoki doimiy qolish niyatida ekanligiga shubha qiladi. - Hujjatlardagi ishonchsizlik
— Moliyaviy ahvol, ish joyi, oilaviy bog‘liqlik haqida yetarlicha asosli hujjatlar taqdim etilmasligi. - Ijtimoiy tarmoq monitoringi
— Elchixona ayrim hollarda arizachilarning ijtimoiy tarmoqdagi akkauntlarini ko‘rib chiqishni talab qilmoqda. Maxfiylik sozlamalari “yopiq” bo‘lsa, bu salbiy baholanadi. - Oldingi rad javoblari yoki noqonuniy muhojirlik tarixlari
— Avval rad etilgan yoki AQShda ortiqcha qolgan qarindoshlar mavjudligi ham qarorga ta’sir qilishi mumkin.
2024-yil oxirlarida AQSh elchixonasi tomonidan ijtimoiy tarmoqdagi akkauntlar “ommaviy” holatda bo‘lishi kerakligi haqida ogohlantirish berildi. Bu orqali ular arizachining turmush tarzi, niyatlari va aloqalarini baholamoqchi bo‘lmoqda.
Agar bu ma’lumotlar taqdim etilmasa, viza olish ehtimoli keskin pasayadi.
AQSh vizasiga ariza topshirishda O‘zbekiston fuqarolari quyidagilarga alohida e’tibor berishlari tavsiya qilinadi:
- Arizadagi ma’lumotlar moliyaviy, oilaviy va kasbiy jihatdan to‘liq va asosli bo‘lishi;
- Qaytish niyati aniq va ishonchli ko‘rsatilishi;
- Ijtimoiy tarmoq faoliyati ochiq va muammoli kontentdan holi bo‘lishi.
Tahlillar shuni ko‘rsatmoqda: vizaga ariza topshirish — bu oddiy protsedura emas, balki AQSh xavfsizlik tizimi uchun shaxsiy va ijtimoiy profilni sinchiklab baholash jarayonidir.
