Shaharda changni kamaytirish uchun namlash tadbirlari o‘tkazilmoqda

Toshkent shahar hokimligi ma’lumotiga ko‘ra, poytaxt havosidagi chang miqdori keskin oshgan kunlarda eng tez ta’sir beruvchi va amaliy usul sifatida yo‘l qoplamalarini namlash ishlari jadallashtirildi. Bu yondashuv tasodifiy emas — u ilmiy asoslangan bo‘lib, dunyoning ko‘plab megapolislarida havo ifloslanishi ko‘tarilganda qo‘llanadi.

Hozirgi kunda shahar hokimligi va Obodonlashtirish boshqarmasi tomonidan qator amaliy choralar ko‘rilmoqda:

— yo‘l qoplamasini maxsus avtosistonlar orqali suv bilan namlash;

— shahar bo‘ylab barcha yashil hududlarni sug‘orish;

— favvoralar mavsumi tugaganiga qaramay, barcha favvora va mikroiqlim qurilmalarini vaqtincha qayta faol holatga keltirish.

Hokimlik bu taktika nega samara berishi haqida ham izoh berdi. Ularning aytishicha, asosiy muammo — havodagi mayda zarrachalar, ya’ni PM10 va PM2.5 changlar. Yo‘l namlatilganda ushbu zarrachalar suv qatlami bilan birikib, yerga tushadi va qayta havoga ko‘tarilish xavfi ancha kamayadi.

Shuningdek, avtomobillar harakati davomida quruq yo‘l yuzasidagi chang doimiy ravishda havoga ko‘tariladi. Namlangan yo‘l esa bu “ikkilamchi changlanishni” jiddiy pasaytiradi. Xalqaro tadqiqotlar ko‘rsatishicha, aynan shu turdagi changlanish shahar PM chiqindilarining 25–40 foizigacha yetkazishi mumkin.

Yo‘llarga suv sepish temperaturani biroz tushirib, mikroiqlimni ham yumshatadi. Harorat pastayganda chang zarrachalari havoda uzoq sakrashmaydi, ularni tezroq cho‘kitishga yordam beradigan tabiiy jarayonlar faollashadi. Shu bilan birga, sug‘orilgan daraxt va butalar ham “tabiiy filtr” vazifasini yaxshiroq bajaradi — barglar changni ushlab qoladi, havoni tozalash jarayoni sezilarli darajada faollashadi.

Hokimlik ta’kidlaganidek, yo‘llarni namlash havo ifloslanishini to‘liq bartaraf qila olmaydi, ammo bir necha soat ichida chang miqdorini ko‘zga ko‘rinarli kamaytirish imkonini beruvchi eng tezkor choralardan biri hisoblanadi.

Shu bilan bir qatorda, tizimli yondashuv doirasida yana qator keng ko‘lamli ishlar ham olib borilmoqda:

— issiqxona xo‘jaliklarida nazorat reydlarini o‘tkazish;

— qozonxonalarga maxsus filtrlar o‘rnatish;

— ekologik monitoring va nazoratni kuchaytirish.

Toshkent shahar hokimligi aholiga rasmiy manbalar orqali havo sifati haqidagi ma’lumotlarni kuzatib borishni, ifloslanish yuqori bo‘lgan kunlarda ko‘chadagi faoliyatni cheklashni va zarurat tug‘ilsa, niqobda yurishni tavsiya etmoqda. Poytaxt atmosferasidagi vaziyatni vaqtincha bo‘lsa-da yengillashtirish uchun barcha imkoniyatlar ishga solinmoqda.