Rossiyada amaldorlar daromadlarini e’lon qilish tartibi tubdan o‘zgardi

Rossiya Federatsiyasi Davlat dumasi bor-yo‘g‘i bir hafta ichida korrupsiyaga qarshi qonunchilikka keskin o‘zgartirishlar kiritdi. Yangi tartibga ko‘ra, amaldorlar va xalq vakillari endi har yili o‘z daromadlari haqida hisobot berish majburiyatidan ozod etildi.

Deklaratsiyalar endi "alohida holatlar"dagina topshiriladi

18 dekabr, payshanba kuni qabul qilingan qonun loyihasi davlat xizmatchilari, munitsipal xodimlar hamda davlat ulushi mavjud bo‘lgan yirik korporatsiya vakillariga katta imtiyozlar taqdim etdi. 2009 yildan beri amal qilib kelgan va amaldorlar hamda ularning oila a’zolarining daromad va xarajatlarini ochiqlab kelgan yillik deklaratsiya tizimi endi faqat "zarurat tug‘ilganda" qo‘llaniladigan bo‘ldi.

Loyiha mualliflaridan biri Vasiliy Piskaryovning fikricha, bu qadam "eskicha va samarasiz nazorat tizimi"dan voz kechish imkonini beradi. Uning ta’kidlashicha, korrupsiyaga qarshi kurash susaymaydi, balki jarayon to‘liq raqamlashtiriladi.

"Poseydon" — Nazorat bor, lekin u jamoatchilik uchun yopiq

Endilikda amaldorlarning moliyaviy holati prezident administratsiyasi tomonidan boshqariladigan "Poseydon" axborot tizimi orqali kuzatib boriladi. Biroq bu tizim yillik hisobotlardan farqli o‘laroq, jamoatchilik va jurnalistlar uchun mutlaqo yopiqdir.

Shunga qaramay, ayrim holatlarda daromadlar haqida ma’lumot berish hamon majburiy bo‘lib qoladi:

• Saylovlarda ishtirok etish: Davlat dumasi yoki boshqa lavozimlarga nomzodlar o‘z daromadlarini oshkor qilishi shart.
• Lavozimga tayinlanish: Yangi ishga kirish yoki yuqoriroq lavozimga o‘tishda hisobot topshiriladi.
• Yirik xaridlar: Agar amaldor yoki uning oilasi bir yil ichida aksiyalar, ko‘chmas mulk yoki kriptovalyuta sotib olsa va bu mablag‘ oilaning so‘nggi uch yillik daromadidan oshsa, deklaratsiya topshirish talab etiladi.

Yangi qoidalar qachon kuchga kiradi?

Agar mazkur qonun Federatsiya kengashi tomonidan ma’qullanib, yil yakunigacha Vladimir Putin tomonidan imzolansa, u 2026 yil 1 yanvardan e’tiboran amal qila boshlaydi.

Eslatib o‘tamiz, Rossiyada 2022 yildan buyon amaldorlarga o‘z daromadlarini internetda e’lon qilmaslik huquqi berilgan edi. Shuningdek, Ukrainadagi harbiy harakatlar ishtirokchilari va sanksiyalar tufayli hisobot berishga ulgurmagan shaxslar ham javobgarlikdan ozod qilingan. Yangi qonun esa bu imtiyozlarni tizimli ravishda mustahkamlamoqda.